รู้จัก “คางามิโมจิ (Kagami Mochi)” ขนมมงคลปีใหม่ของคนญี่ปุ่น

      ในช่วงปีใหม่จะมีประเพณีหนึ่งที่เรียกว่าคางามิโมจิ (Kagami Mochi) เป็นการประดับมุมหนึ่งของบ้านด้วยขนมคางามิโมจิเพื่อถวายแด่เทพเจ้าในช่วงปีใหม่เพราะมีความเชื่อว่าการถวายคางามิโมจิแด่เทพเจ้าจะนำพามาซึ่งความสุขและโชคลาภตลอดทั้งปี ในช่วงนี้เองคนญี่ปุ่นจะปั้นโมจิเป็นก้อนกลมแล้ววางส้มไว้ข้างบนหนึ่งลูกเพื่อใช้เป็นของถวายให้กับเทพโทชิกามิ เทพเจ้าแห่งปีใหม่ 

        คางามิโมจิ เกิดขึ้นครั้งแรกในยุคสมัยมูโรมาจิ หรือในช่วงศตวรรษที่ 14 โดยชื่อกันว่าการทำคางามิโมจิขึ้นมานั้นเป็นการทำเลียนแบบกระจกคางามิ แล้วทำไมโมจินี้ถึงถูกเรียกว่ากระจกล่ะเนี่ยอันที่จริงเป็นการเปรียบโมจิแทนกระจก กระจกในที่นี้ไม่ใช่กระจกเงาแบบปัจจุบัน แต่เป็นกระจกแบบโบราณที่ทำจากสัมฤทธิ์ ด้านหนึ่งจะขัดให้เรียบจนเงา สามารถส่องเห็นภาพสะท้อนได้ กระจกกลมแบบนี้มักถูกใช้ในพิธีกรรมที่เกี่ยวกับเทพเจ้า อีกความเชื่อหนึ่งคือกระจกเป็นเหมือนที่สถิตของเทพเจ้า จึงเอาโมจิมาปั้นเป็นก้อนกลมให้รูปร่างใกล้เคียงกับกระจกแล้วจัดเป็นของถวาย

      ในสมัยก่อนคางามิโมจิจะถูกจัดไว้ตามมุมต่างๆ ของตัวบ้าน แต่ในปัจจุบันคางามิโมจิจะถูกจัดวางไว้ในห้องครัว หรือหิ้งพระในที่นี้หมายถึงหิ้งบูชาเทพเจ้า ซึ่งเป็นแท่นบูชาขนาดเล็กที่ใช้ในบ้านเรือนโดยการทำพิธีอัญเชิญเทพเจ้ามาสถิตอยู่เพื่อคุ้มครองผู้อาศัย นอกจากนี้คางามิโมจิอาจถูกจัดวางเอาไว้เป็นซุ้มเล็กๆในโทโคโนมะ ซึ่งเป็นที่จัดวางและประดับตกแต่งหลักของตัวบ้าน

      คางามิโมจิจะถูกจัดวางไว้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคมจนถึงวันที่ 11 มกราคม จากนั้นก็จะสามารถนำมารับประทานได้ค่ะ โดยวิธีการรับประทานคางามิโมจินั้นจะไม่ใช้มีดหั่นเป็นชิ้นๆ แต่จะใช้ค้อนทุบให้คางามิโมจิแตกออกจากกันที่ต้องใช้วิธีนี้เพราะเชื่อว่าการทุบให้คางามิโมจิแตกออกเป็นเหมือนกับการเปิดกระจกเพื่อรับพลังจากเทพเจ้านั้นเอง หลังจากนั้นก็จะนำคางามิโมจิที่แตกแล้วใส่ลงไปในซุปโอะโซนิ ที่นิยมทำกินกันในช่วงปีใหม่นั้นเอง

      คางามิโมจิทั้งสองชั้นนั้นหมายถึงการต้อนรับปีใหม่ที่กำลังจะมาถึง และยังหมายถึงหัวใจของมนุษย์ , หยินกับหยาง , ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ อีกด้วย ส่วนของประดับที่ชั้นบนสุดก็ยังมีความหมายในตัวมันเองอีกด้วย อย่างเช่นผลส้มไดได หมายถึงมีอายุยืนยาว สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น เพราะว่าส้มไดไดนั้นจะมีผลติดต้นนานกว่าส้มชนิดอื่น บางครั้งยาวนาน2-3 ปีเลยทีเดียว

ต้นกำเนิดของคากามิโมจิมาจากกระจกก็จริง แต่การประดับคากามิโมจิก็ยังแฝงความหมายดีอื่นๆ ไว้อีก ส่วนหนึ่งก็ เช่น

• – ลูกพลับตากแห้งเสียบไม้ ลูกพลับ ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า คาคิ นำไปเล่นคำโดยเขียนว่า 嘉来 แปลว่าความโชคดีมาเยือน ถือเป็นสิ่งที่มีชื่อมงคล ผลลูกพลับตากแห้งเสียบไม้ยังอาจสื่อถึงดาบ หนึ่งในสามราชกกุธภัณฑ์ของพระจักรพรรดิตามตำนานเทพญี่ปุ่นด้วย
• – กิ่งต้นอุระจิโระต้นเฟิร์นพันธุ์หนึ่ง ใบด้านบนเป็นสีเขียว ใบด้านหลังเป็นสีขาว ไม่มีส่วนเข้มมืด สื่อถึงจิตใจขาวบริสุทธิ์ อีกความหมายคืออายุยืนยาวจนผมขาวเหมือนหลังใบอุระจิโระ